Reacties op dit conceptadvies zijn zeer welkom. Stuur ze naar projectleider janboer@kerkvitaal.nl.
Het Projectteam:
Eduard Metselaar (Adventskerk), Martijn Reinders (Open Kring), Bert Kamerman (Stinskerk), Jan van der Veen (Sionskerk), Han Slootweg (Jeruzalemkerk), Henk ter Steeg (Oosterkerk), Bernhard Vosselman (Kerkvitaal gemeenteadvies en -begeleiding), Alwin Kaashoek (KAAder kerkadvies),Jan Boer (Kerkvitaal gemeenteadvies en -begeleiding).
Vooraf
Onderstaande het conceptadvies van het projectteam. Dit conceptadvies ligt niet voor ter besluitvorming, maar om reacties te krijgen op basis waarvan het projectteam het advies kan verbeteren. Zo zal het conceptadvies van het projectteam gepresenteerd worden in de Algemene Kerkenraad (AK) (24 september), aan het College van Kerkrentmeesters (CvK) (25 september), alle ambtsdragers (26 september) en de hele gemeente (4 oktober).
Alle reacties uit deze bijeenkomsten wegende zal het projectteam komen tot een definitief advies dat zal worden gepresenteerd aan het CvK (23 oktober) en de AK (29 oktober). Het is dán aan de AK, ook het advies van het CvK gewogen hebbende, om een besluit te nemen.
Uitgangspunten
Geroepen door Gods liefde willen wij als kerk in Zwolle leven uit het geloof in Jezus, vanuit de kracht van de opstanding en gedreven door de Geest van Pinksteren. Met passie voor mensen willen wij kerk zijn in onze diversiteit.
De Bijbel is daarbij onze bron van inspiratie. De vertaling van de inhoud daarvan naar het heden geeft ons richting bij ons spreken en handelen. Anderen nodigen wij van harte uit om deel te nemen aan die wereldwijde beweging van christenen die gericht is op bevrijding van mensen.
We zien daarbij de Protestantse Gemeente te Zwolle als een kleurrijk palet van vitale wijkgemeenten, die divers en herkenbaar zijn, zoekend naar vormen van kerk-zijn en vieren om mensen te betrekken bij Gods goede boodschap en van betekenis te zijn voor de stad. De wijkgemeenten hebben daarbij de vrijheid om het kerk-zijn op een eigen wijze in te vullen.
Introductie
DE PGZ zit in zwaar weer: een afnemend aantal leden, bijdragers, en kerkgangers en afnemende inkomsten, met als gevolg minder FTE in het pastoraat. Door het verkopen van gebouwen in de afgelopen jaren is het banksaldo van de PGZ flink opgekrikt, maar door verliezen in de exploitatie en investeringen vanuit het vermogen gaat dit saldo ook weer hard naar beneden. Zelfs zo dat we bij ongewijzigd beleid binnen afzienbare tijd failliet zijn.
De algemene kerkenraad wil een keer brengen in de snel afnemende formatie van predikanten en kerkelijk werkers en heeft bepaald dat in de toekomst 50% van de inkomsten besteed moet worden aan predikanten en kerkelijk werkers. De uitkomsten van de ambtsdragersavond op 8 november 2017 waren de basis voor het vormgeven van het project ‘Heilige Huisjes, ruimte voor het hart van de kerk’, dat eind januari 2018 van start kon gaan.
In een intensief proces is onderzoek gedaan naar de kerkgebouwen en het kerkelijk bureau en zijn wijkwerkgroepen aan de slag geweest om in de wijkgemeenten informatie te verzamelen en een visie te vormen. Veel daarvan is terug te vinden op www.heiligehuisjeszwolle.nl.
In het projectteam hebben we vervolgens onderzocht en uitgebreid doorgerekend welk scenario, binnen de gegeven kaders, naar onze mening het beste zou passen in de huidige omstandigheden. Dat advies is op de volgende pagina weergegeven en is deels te vangen in de omschrijving ‘Meer met minder’:Meer inzet op professionals in het ‘pastoraat’ door minder professionele capaciteit in te zetten voor andere taken, die dan, waar noodzakelijk, door vrijwilligers worden overgenomen.
Het projectteam komt op hoofdlijnen tot de volgende adviezen:
- Voer de volgende bezuinigingsmaatregelen door:
(Leest u deze bezuinigingsadviezen tegen de achtergrond van het feit dat waar onderstaande maatregelen minder stringent worden doorgevoerd eerder moet worden overgegaan tot kerksluiting, met alle negatieve gevolgen van dien. En die gevolgen zullen zeker groot zijn als er geen draagvlak voor kerksluiting is.)
-
- Neem afscheid van betaalde kosters/beheerders (en schoonmakers) en stel voor de PGZ als geheel één verhuurcoördinator aan (0,5 FTE)
- Zoek eventueel naar een ander verdienmodel maar stop met uitgaven aan vieringen in de Grote Kerk ten laste van de exploitatie of het vermogen van de PGZ.
- Zet in op verdere automatisering en afslanking van het kerkelijk bureau
- Hevel de ledenadministratie zo veel als mogelijk over van betaalde krachten op het kerkelijk bureau naar vrijwilligers in de wijkgemeenten.
- Start een project om voor alle kostenposten na te gaan of daarop bezuinigd kan worden. Bijvoorbeeld ook door het opnieuw aanbesteden van contracten en verzekeringen etc.
- Vorm drie clusters, op basis van identiteit en/of geografie, met twee wijkgemeenten en kerkgebouwen, te weten
- Adventskerk – Oosterkerk
- Open Kring – Stinskerk
- Jeruzalemkerk – Sionskerk
Samenwerking binnen deze clusters zal middels een zorgvuldig proces (op termijn) moeten uitlopen op het gebruik van één kerkgebouw per cluster
- Delegeer zo veel mogelijk financiële verantwoordelijkheden aan de gevormde clusters zodat deze grotendeels zelfstandig keuzes kunnen maken.
- Zet er op in dat deze clusters hun inkomsten verhogen door o.a.:
- De financiële zelfstandigheid uit te nutten: “U geeft voor (het behoud van) uw eigen wijkgemeente/cluster”.
- Geldwerving te intensiveren
- Het optimaliseren van de verhuur van de gebouwen (bijv. hogere bezettingsgraad, medegebruik ander kerkgenootschap, indexering huurprijs)
- Huur te vragen voor ruimtegebruik van het diaconaal ‘centrum’.
- Stel heldere kaders: Met doorbelasting van de (vooraf bepaalde) centrale kosten een sluitende clusterbegroting met als richtlijn dat 50% van de inkomsten worden besteed aan ‘pastoraat’.
- Wanneer een cluster hier niet (vanaf 31-12-2021), met behoud van twee kerkgebouwen, aan kan voldoen, moet binnen het cluster de keuze voor een kerkgebouw worden gemaakt en dient binnen twee jaar onttrekking aan de eredienst van een kerkgebouw geeffectueerd te zijn.
- Stel als CvK/AK, zodra deze keuze is gemaakt, het benodigde geld vanuit het vermogen beschikbaar om in het kerkgebouw waarmee men verder gaat te investeren om het te optimaliseren voor eigen gebruik en verhuur.
- Zolang een cluster met gebruik van twee kerkgebouwen voldoet aan de criteria is het niet noodzakelijk een kerkgebouw af te stoten. Maar het staat de clusters uiteraard vrij om dat wel te doen, bijvoorbeeld:
- omdat men samen wil kerken, of omdat de bestuurskracht, het aantal vrijwilligers of het aantal kerkgangers door een bepaald gewenst of noodzakelijk minimum zakt.
- Omdat men baat heeft bij een investering van uit het vermogen van de PGZ om een kerkgebouw meer ‘up to date’ te maken en aan eigen wensen aan te passen, beter te kunnen exploiteren en (indien aantrekkelijk) te verduurzamen.